Giê-rê-mi 50
Bản Dịch 2011
Án Phạt Ba-by-lôn
50 Lời của Chúa phán liên quan đến Ba-by-lôn, liên quan đến đất nước của người Canh-đê, qua Tiên Tri Giê-rê-mi:
2 “Hãy rao báo giữa các quốc gia và hãy công bố;
Hãy giăng biểu ngữ lên để thông báo;
Chớ giấu nhẹm tin tức ấy đi;
Hãy nói rằng, ‘Ba-by-lôn đã bị thất thủ,
Thần Bên phải chịu sỉ nhục,
Tượng thần Mê-rô-đác đã vỡ tan ra từng mảnh;
Các hình tượng của nàng phải chịu sỉ nhục,
Các thần tượng của nàng vỡ tan ra từng mảnh.’
3 Vì từ phương bắc, một dân đã nổi lên đánh nàng,
Dân ấy đã biến nàng thành một xứ hoang vu,
Một xứ không ai sống;
Cả loài người và loài thú đều bỏ xứ ấy trốn đi.”
4 Chúa phán, “Trong những ngày ấy, vào lúc đó, dân I-sơ-ra-ên sẽ đến, chúng cùng với dân Giu-đa vừa đi vừa khóc. Chúng sẽ tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của chúng. 5 Chúng sẽ hỏi đường về Si-ôn. Chúng sẽ hướng mặt về đó và bảo nhau, ‘Hãy đến, chúng ta hãy kết hiệp với Chúa trong một giao ước đời đời, không bị lãng quên.’
6 Dân Ta lâu nay là một đàn chiên bị lạc mất; những kẻ chăn dắt chúng đã dẫn chúng đi lạc. Bọn ấy đã dẫn chúng đi lang thang trên các núi, rồi từ núi chúng dẫn qua đồi; cuối cùng chúng quên mất đường trở về ràn. 7 Tất cả những kẻ gặp chúng đều cắn nuốt chúng. Quân thù của chúng nói, ‘Chúng ta đâu có lỗi gì. Ấy chẳng qua là tại chúng đã phạm tội đối với Chúa, đồng cỏ thật của chúng, và Chúa chính là niềm hy vọng của tổ tiên chúng.’
8 Hãy trốn khỏi Ba-by-lôn! Hãy ra khỏi xứ của người Canh-đê! Hãy giống như các con dê đực đi trước dẫn đàn của chúng. 9 Vì này, từ đất bắc, Ta sẽ dấy lên một liên minh gồm các dân hùng cường và dẫn chúng đến Ba-by-lôn. Chúng sẽ dàn quân tấn công nàng, và nàng sẽ bị chiếm đoạt. Các mũi tên của chúng giống như các mũi tên ở trong tay một dũng sĩ thiện xạ, không bao giờ trật mục tiêu. 10 Cả nước Canh-đê sẽ biến thành một chiến lợi phẩm. Tất cả những kẻ cướp lấy của cải nàng sẽ được no nê thỏa thích,” Chúa phán.
11 “Hỡi những kẻ cướp đoạt cơ nghiệp của Ta,
Vì ngươi đã vui mừng, vì ngươi đã cười nói hả hê,
Vì ngươi đã nhảy cỡn lên như con bò cái tơ trên đồng cỏ,
Và hí vang như những con ngựa giống,
12 Nên mẹ ngươi sẽ cực kỳ xấu hổ,
Người mang thai ngươi sẽ chuốc lấy nhục nhã ê chề.
Kìa, nó đứng vào hạng chót giữa các dân các nước,
Nó sẽ thành một đồng hoang, một đất khô cằn, và một miền hoang mạc.
13 Vì cơn giận của Chúa nên nó sẽ không có ai ở đó nữa,
Nhưng nó sẽ thành một nơi hoàn toàn hoang vu.
Ai qua lại trông thấy Ba-by-lôn đều lấy làm kinh ngạc,
Cất tiếng xầm xì chế nhạo khi nhìn thấy những tàn tích thương đau.
14 Hỡi tất cả những tay xạ tiễn,
Hãy tiến vào vị trí của các ngươi ở chung quanh Ba-by-lôn;
Hãy bắn nó và đừng giữ lại mũi tên nào,
Vì nó đã đắc tội với Chúa.
15 Khắp bốn phía hãy reo hò xông tới,
Nó đã đầu hàng rồi;
Các pháo đài đã ngã nhào,
Các tường thành đã sụp đổ.
Vì đó là sự báo trả của Chúa.
Các ngươi hãy báo thù nó.
Hãy làm cho nó những gì nó đã làm cho người khác.
16 Hãy diệt khỏi Ba-by-lôn những kẻ gieo mạ,
Và những kẻ cầm liềm gặt lúa trong mùa gặt;
Vì lưỡi gươm của kẻ áp bức tung hoành,
Nên mọi người đều quay về với dân tộc mình,
Ai nấy đều trốn về xứ của mình.”
17 I-sơ-ra-ên là con chiên bị bầy sư tử săn đuổi. Lúc đầu vua A-sy-ri ăn nuốt nó, đến lúc cuối Nê-bu-cát-nê-xa vua Ba-by-lôn cắn nát xương nó. 18 Vì thế, Chúa các đạo quân, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, phán, “Ta sẽ phạt vua Ba-by-lôn và xứ sở của nó như Ta đã phạt vua A-sy-ri. 19 Ta sẽ đem I-sơ-ra-ên trở về đồng cỏ của nó, và nó sẽ được ăn cỏ trên Cạt-mên và Ba-san. Linh hồn nó sẽ được no thỏa trên các núi đồi ở Ép-ra-im và Ghi-lê-át.”
20 Chúa phán, “Trong những ngày đó và vào lúc đó, tội của I-sơ-ra-ên sẽ bị tìm, nhưng chẳng tìm ra được tội gì, lỗi của Giu-đa sẽ bị kiếm, nhưng chẳng kiếm ra được lỗi chi, vì Ta sẽ tha thứ những kẻ Ta đã chừa lại.”
21 “Hãy đi lên xứ của dân Mê-ra-tha-im;[a]
Hãy xông lên tấn công nàng;
Hãy tiến đánh dân cư ở Pê-cốt,[b]
Hãy tận diệt đến kẻ cuối cùng,” Chúa phán.
“Hãy làm mọi điều Ta đã truyền cho các ngươi.
22 Tiếng giao tranh vang lên trong xứ,
Cơn tàn diệt thật khốc liệt biết bao!
23 Cái búa đe dọa cả thế giới bị chặt đứt ra từng khúc và bị đập nát tan tành.
Ba-by-lôn trở thành một chứng tích kinh hoàng giữa các nước.
24 Hỡi Ba-by-lôn, Ta đã giăng bẫy bắt ngươi,
Và ngươi đã bị sập bẫy,
Nhưng ngươi không biết;
Ngươi đã bị tìm được và bị tóm cổ,
Vì ngươi dám chống lại Chúa.
25 Chúa đã mở kho vũ khí của Ngài,
Và Ngài lấy các khí giới ra dùng, để trút cơn thịnh nộ,
Vì Chúa Hằng Hữu có một việc phải làm,
Trong đất của dân Canh-đê.
26 Hỡi những kẻ ở các nơi xa xăm hẻo lánh,
Hãy đến tấn công nàng,
Hãy mở các vựa lẫm của nàng ra,
Hãy chất những gì thuộc về nàng thành từng đống như các đống lúa,
Rồi hãy tận diệt nàng đi;
Chớ để vật chi thuộc về nàng còn sót lại.
27 Hãy giết tất cả các bò mộng của nàng,
Hãy để chúng đi xuống gặp tay đồ tể.
Khốn thay cho chúng!
Ngày tàn của chúng đến rồi,
Thời kỳ chúng bị đoán phạt đã đến!
28 Hãy lắng nghe! Tiếng những kẻ đào thoát và những kẻ chạy trốn khỏi đất Ba-by-lôn đã về đến Si-ôn công bố về sự báo thù của Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta, và sự báo thù cho đền thờ của Ngài.
29 Hãy triệu tập những tay xạ tiễn, tức tất cả những người sử dụng cung tên, để tiến đánh Ba-by-lôn. Hãy hạ trại đóng quân vây quanh nàng. Chớ để ai trốn thoát. Hãy báo trả nàng tùy theo những việc nàng đã làm. Nàng đã đối với người ta sao, hãy làm cho nàng y như vậy, vì nàng đã kiêu kỳ thách đố Chúa, Ðấng Thánh của I-sơ-ra-ên. 30 Vì thế các chiến sĩ trẻ tuổi của nàng sẽ ngã chết trong các quảng trường của nàng, và tất cả chiến sĩ của nàng đều bị tiêu diệt trong ngày ấy,” Chúa phán.
31 Chúa, Ðức Chúa Trời của các đạo quân, phán,
“Này, hỡi kẻ kiêu ngạo, Ta chống lại ngươi,
Vì ngày tàn của ngươi đã đến,
Thời kỳ Ta đoán phạt ngươi đã tới rồi.
32 Kẻ kiêu ngạo sẽ vấp và ngã nhào,
Chẳng ai đỡ nó dậy;
Ta sẽ đốt lên một ngọn lửa trong các thành của nó,
Ngọn lửa ấy sẽ thiêu rụi mọi vật chung quanh nó.”
33 Chúa các đạo quân phán thế này, “Dân I-sơ-ra-ên bị áp bức, và dân Giu-đa cũng bị áp bức. Những kẻ đã bắt chúng làm tôi cứ giữ chặt lấy chúng và không cho chúng ra đi. 34 Ðấng Cứu Chuộc của chúng thật mạnh mẽ; danh Ngài là Chúa các đạo quân. Ngài sẽ đứng ra binh vực chúng, để xứ sở của chúng được nghỉ ngơi, còn dân cư ở Ba-by-lôn thì bị rối loạn.”
35 Chúa phán,
“Gươm đao nghịch lại dân Canh-đê,
Nghịch lại dân cư Ba-by-lôn,
Nghịch lại các thủ lãnh của nàng và các mưu sĩ của nàng!
36 Gươm đao nghịch lại bọn ba hoa khoác lác của nàng,
Khiến chúng trở nên những kẻ điên dại!
Gươm đao nghịch lại các dũng sĩ của nàng,
Khiến chúng bị hoảng sợ.
37 Gươm đao nghịch lại các chiến mã của nàng,
Nghịch lại các xe chiến mã của nàng,
Và nghịch lại tất cả quân ngoại quốc đánh thuê ở giữa nàng,
Khiến chúng trở nên như các phụ nữ yếu đuối.
Gươm đao nghịch lại các kho tàng của nàng,
Khiến chúng bị cướp lấy.
38 Nạn hạn hán nghịch lại các nguồn nước của nàng,
Khiến chúng bị cạn khô,
Vì đó là một xứ thờ hình tượng,
Chúng điên cuồng sùng bái các thần tượng của chúng.
39 Vì thế các thú rừng sẽ sống chung với chó rừng ở đó; các đà điểu sẽ ở trong đó. Nàng sẽ không bao giờ có người ở hoặc có ai sống cho đến mọi thế hệ về sau. 40 Giống như khi xưa Ðức Chúa Trời đã lật đổ Sô-đôm và Gô-mô-ra cùng các miền phụ cận của chúng thể nào,” Chúa phán, “thì nàng sẽ không có ai ở đó và sẽ không có ai đến định cư trong đất của nàng nữa cũng thể ấy.”
41 “Này, một dân đến từ phương bắc, một nước hùng cường,
Và nhiều vua dấy lên từ những nơi xa xăm trên đất.
42 Chúng mang cung tên và giáo mác đến,
Chúng hung tàn và chẳng chút xót thương,
Tiếng của chúng vang động như tiếng gào của biển cả;
Chúng cỡi các ngựa chiến;
Chúng dàn quân như các dũng sĩ sắp xông vào chiến trận,
Ðể đánh lại ngươi,
Hỡi Ái Nữ Ba-by-lôn!
43 Vua Ba-by-lôn nghe báo tin về chúng,
Hai tay nó liền bủn rủn;
Nỗi thống khổ bắt lấy nó;
Nó đau đớn như sản phụ lâm bồn.”
44 “Như con sư tử ra khỏi bụi rậm ở bờ sông Giô-đanh đuổi theo con mồi trong đồng cỏ quanh năm tươi tốt, Ta sẽ bất ngờ đuổi chúng rời khỏi nàng, sau đó Ta sẽ lập trên nàng một người cai trị Ta chọn. Vì ai giống như Ta? Ai có thể triệu Ta đến? Kẻ chăn dân nào có thể đứng nổi trước mặt Ta?”
45 “Vậy hãy nghe chương trình Chúa đã lập để chống lại Ba-by-lôn và các kế hoạch Ngài đã lập ra để chống lại đất của dân Canh-đê: Chắc chắn ngay cả những con chiên nhỏ bé trong đàn cũng sẽ bị lôi đi. Chắc chắn những ràn của chúng trong đồng cỏ sẽ trở nên tiêu điều vắng vẻ. 46 Khi nghe tin Ba-by-lôn bị thất thủ trái đất sẽ run lên lẩy bẩy, và tiếng khóc la sẽ vang dội khắp muôn dân.”
Footnotes
- Giê-rê-mi 50:21 ctd: xứ mang tội phản loạn gấp đôi
- Giê-rê-mi 50:21 ctd: dân cư của xứ bị đoán phạt
Giê-rê-mi 50
New Vietnamese Bible
Lời CHÚA Phán Về Ba-by-lôn Lần Thứ Nhất
50 Đây là lời CHÚA phán qua tiên tri Giê-rê-mi về Ba-by-lôn, đất nước người Canh-đê.
2 “Hãy rao ra giữa các nước, hãy thông báo,
Hãy giương cờ và thông báo,
Đừng che giấu gì cả, hãy nói lên:
‘Ba-by-lôn sẽ bị xâm chiếm,
Thần Bên xấu hổ,
Thần Mê-rô-đác[a] khiếp đảm,
Các tượng đúc xấu hổ,
Các thần tượng khiếp đảm.’
3 Vì một dân từ phương bắc tấn công đánh nó,
Làm cho đất nước nó tiêu điều hoang vắng,
Đến nỗi không một ai sống tại đó nữa,
Cả người và thú đều trốn chạy, mất biệt.”
4 CHÚA phán:
“Trong những ngày ấy, vào lúc ấy,
Dân Y-sơ-ra-ên và dân Giu-đa sẽ cùng nhau đến,
Chúng vừa đi vừa khóc lóc,
Tìm kiếm CHÚA, Đức Chúa Trời mình.
5 Chúng sẽ hỏi đường về Si-ôn,
Chúng sẽ quay mặt về hướng ấy:
‘Hãy đến, chúng ta hãy kết hiệp với CHÚA,
Với một giao ước đời đời
Không hề quên lãng.’
6 Dân Ta là đàn cừu đang chết mất;
Bọn chăn dẫn chúng đi lạc,
Rẽ loanh quanh trên núi;
Chúng lang thang từ núi đến đồi,
Quên mất ràn của mình.
7 Ai gặp chúng cũng ăn nuốt chúng;
Kẻ thù chúng còn bảo: ‘Chúng tôi sẽ không bị buộc tội,
Vì chúng đã phạm tội với CHÚA, chính Ngài là đồng cỏ chân chính,
Và nguồn hy vọng của tổ phụ chúng; Ngài là CHÚA.’
8 Hãy trốn khỏi Ba-by-lôn,
Hãy ra khỏi đất nước người Canh-đê,
Hãy trở nên như dê đực dẫn đầu bầy dê cừu.
9 Này, Ta sẽ dấy lên một liên hiệp các nước lớn từ phương bắc;
Chúng sẽ tiến đánh Ba-by-lôn,
Chúng sẽ dàn binh,
Đánh chiếm thành;
Mũi tên chúng là mũi tên của chiến sĩ gieo tang tóc,[b]
Không trở về tay không.”
10 CHÚA phán:
Đất nước Canh-đê sẽ bị cướp phá,
Tất cả những người cướp phá nó sẽ no nê.
11 Hỡi những kẻ cướp bóc tài sản của Ta,
Dù các ngươi vui mừng hí hửng,
Dù các ngươi nhảy nhót như bò cái tơ đạp lúa,[c]
Và hí lên như ngựa giống,
12 Mẹ các ngươi sẽ xấu hổ vô cùng,
Người sinh đẻ các ngươi sẽ mang tủi nhục,
Vì này, đất nước các ngươi sẽ trở nên hèn yếu nhất,
Một sa mạc, khô hạn và hoang vu.
13 Vì cơn phẫn nộ của CHÚA,
Toàn cõi đất nước sẽ hoang vu, không người ở;
Ai đi ngang qua Ba-by-lôn cũng kinh hoàng xuýt xoa
Vì tất cả đều hoàn toàn đổ nát.
14 Hỡi tất cả những chiến sĩ bắn cung,
Hãy dàn quân bao vây Ba-by-lôn!
Hãy bắn vào thành, đừng tiếc mũi tên nào,
Vì nó phạm tội chống nghịch CHÚA!
15 Hãy reo hò tứ phía!
Nó giơ tay đầu hàng; Các tháp canh sụp đổ,
Các tường thành bị phá sập.
Đây là sự báo trả của CHÚA.
Hãy báo trả nó!
Hãy xử với nó y như nó đã xử!
16 Người gieo giống và người cầm lưỡi liềm vào mùa gặt,
Hãy rời khỏi Ba-by-lôn!
Vì lưỡi gươm ức hiếp,
Ai nấy hãy quay về với dân tộc mình,
Hãy trốn về quê hương mình!
17 Dân Y-sơ-ra-ên là đàn cừu tản lạc,
Bị sư tử rượt đuổi;
Trước kia, vua A-si-ri ăn nuốt chúng,
Sau này, Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, gặm xương chúng.
18 Vì thế, CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy:
“Này, Ta sẽ trừng phạt vua Ba-by-lôn và đất nước nó,
Như Ta đã trừng phạt vua A-si-ri.
19 Nhưng Ta sẽ đem dân Y-sơ-ra-ên trở về đồng cỏ chúng,
Chúng sẽ ăn cỏ trên núi Cạt-mên và đồi Ba-san,
Chúng sẽ ăn thỏa thuê
Trên núi Ép-ra-im và Ga-la-át.”
20 CHÚA phán:
“Trong những ngày ấy, đến lúc ấy,
Không ai tìm được
Tội ác của Y-sơ-ra-ên,
Cũng chẳng ai kiếm được
Lỗi của Giu-đa,
Vì Ta sẽ tha thứ những người Ta cho phép sống.”
21 CHÚA phán:
“Hãy tiến lên đánh phá đất nước Mê-ra-tha-im
Và những người sống ở Phê-cốt![d]
Hãy tàn sát, hãy tận diệt chúng,
Hãy thi hành mọi điều Ta phán dạy.
22 Trong nước vang rền tiếng giặc giã,
Tàn phá khốc liệt khắp mọi nơi.
23 Ôi, cây búa của toàn thế giới
Bị chặt gãy và đập nát tan tành!
Ôi, Ba-by-lôn nằm giữa các nước,
Hoang vu rùng rợn!
24 Hỡi Ba-by-lôn, Ta đã gài bẫy ngươi,
Và ngươi bị sập bẫy mà không biết;
Ngươi đã bị lùng bắt
Vì ngươi thách thức CHÚA.
25 CHÚA đã mở toang kho vũ khí,
Ném ra ngoài các khí giới phẫn nộ;
Vì CHÚA Vạn Quân có việc phải làm
Trong đất nước Canh-đê.
26 Hãy tiến vào đất nó từ mọi phía,
Hãy mở toang các vựa lúa,
Hãy chất thành đống như đống lúa,
Hãy diệt sạch,
Đừng chừa sót một ai!
27 Hãy giết tất cả những con bò đực,
Hãy đưa chúng xuống lò sát sinh!
Khốn thay cho chúng,
Vì ngày đoán phạt chúng đã đến!
28 Nghe này, dân tị nạn trốn khỏi Ba-by-lôn,
Đến Si-ôn thuật lại
Về sự báo trả của CHÚA, Đức Chúa Trời chúng ta;
Ngài báo thù cho đền thờ của Ngài,
29 Hãy triệu tập tất cả những người bắn cung
Đánh lại Ba-by-lôn!
Hãy đóng quân bao vây thành,
Đừng cho ai chạy thoát!
Hãy báo trả nó tùy theo việc nó làm,
Hãy xử với nó y như nó đã xử,
Vì nó xấc xược với CHÚA,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.”
30 CHÚA phán:
“Vì thế, những kẻ trai trẻ của nó sẽ ngã xuống ngoài đường phố,
Và tất cả những lính chiến của nó bị giết chết trong ngày ấy.”
31 CHÚA Vạn Quân phán:
“Này, Ta chống nghịch ngươi, hỡi kẻ xấc xược!
Vì ngày của ngươi đã đến,
Giờ Ta trừng phạt ngươi đã tới.
32 Kẻ xấc xược sẽ vấp ngã,
Không ai đỡ nó dậy.
Ta sẽ nhen lửa đốt các thành nó,
Và lửa sẽ thiêu nuốt mọi vật xung quanh.”
33 CHÚA Vạn Quân phán như vầy:
“Dân Y-sơ-ra-ên bị ức hiếp,
Dân Giu-đa cũng vậy.
Tất cả những người đã bắt giữ chúng
Đều nắm chặt lấy chúng, không chịu thả chúng đi.
34 Nhưng Đấng Cứu Chuộc chúng thật quyền oai,
Danh Ngài là CHÚA Vạn Quân.
Ngài chắc chắn sẽ bênh vực chúng,
Cho đất nước chúng thanh bình,
Nhưng dân Ba-by-lôn lại gặp rối loạn.”
35 CHÚA phán:
“Lưỡi gươm chống nghịch dân Canh-đê,
Và những người sống ở Ba-by-lôn,
Các quan chức và những kẻ khôn ngoan trong nước.
36 Lưỡi gươm chống nghịch bói toán,
Khiến chúng ra ngu dại.
Lưỡi gươm chống nghịch các chiến sĩ,
Làm cho chúng khiếp vía.
37 Lưỡi gươm chống nghịch các ngựa chiến và xe chiến mã,
Và tất cả bọn lính thuê,
Khiến chúng thành đàn bà.
Lưỡi gươm chống nghịch các kho châu báu,
Khiến chúng bị cướp phá.
38 Cơn hạn hán giáng xuống các mạch nước,
Khiến chúng cạn khô.
Vì đây là đất thờ hình tượng,
Và dân chúng điên cuồng chạy theo các tượng ghê rợn.
39 Vì thế, mèo rừng và chó rừng sẽ ở đó,
Cùng với đà điểu;
Không hề có người đến đó ở nữa,
Từ đời này qua đời kia, không ai đến đó định cư.”
40 CHÚA phán:
“Như khi Đức Chúa Trời hủy diệt Sô-đôm, Gô-mô-rơ,
Và các thành phụ cận,
Sẽ không có người ở đó,
Cũng chẳng ai đến đó lập cư.
41 Này, một dân kéo đến từ phương bắc,
Một dân tộc hùng mạnh,
Và nhiều vua dấy lên từ các đầu cùng đất.
42 Chúng nắm chặt cung và lao,
Chúng hung ác, không thương xót,
Tiếng chúng hét tựa như biển cả gào thét,
Chúng cưỡi ngựa,
Chúng trang bị như chiến sĩ sẵn sàng xông trận đánh ngươi,
Hỡi Ba-by-lôn, cô gái mỹ miều!
43 Vua Ba-by-lôn nghe tiếng đồn về bọn chúng,
Tay vua rụng rời,
Vua lo sợ, lòng vua quặn thắt
Như người sản phụ chuyển dạ.
44 Này, như sư tử từ rừng rậm sông Giô-đanh
Phóng vào đồng cỏ bốn mùa xanh tươi,
Ta sẽ đuổi chúng ra khỏi nước trong chốc lát;
Và Ta sẽ lập người Ta chọn lên cai trị.
Vì ai giống như Ta? Ai dám đòi Ta khai báo?
Có kẻ chăn nào dám chống đối Ta?
45 Vì thế, hãy nghe điều CHÚA dự định làm cho Ba-by-lôn,
Và kế hoạch Ngài dự trù cho đất nước Canh-đê:
Ngay cả những con chiên nhỏ cũng sẽ bị lôi đi,
Và đồng cỏ sẽ kinh hoàng vì số phận của chúng.
46 Đất rúng động khi nghe Ba-by-lôn thất thủ,
Tiếng kêu la vang dội giữa các nước.”
Footnotes
- 50:2 A-si-ri đọc là “Mạt-đúc.”
- 50:9 Một số bản cổ khác: mũi tên của tay thiện xạ
- 50:11 Hy-lạp và La-tinh: như bò cái tơ trên đồng cỏ xanh
- 50:21 Mê-ra-tha-im là vùng gần vịnh Ba-tư hoặc gần cửa sông Ơ-phơ-rát và sông Tigris; Phê-cốt là một bộ lạc vùng đông nam Ba-by-lôn. Cả hai tên đều ám chỉ Ba-by-lôn
Copyright © 2011 by Bau Dang
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)