Font Size
Hulubaton 1
Ang Pulong Sang Dios
Hulubaton 1
Ang Pulong Sang Dios
Ang Kapuslanan sang mga Hulubaton
1 Amo ini ang mga hulubaton ni Solomon, nga anak ni David kag hari sang Israel.
2 Paagi sa sini nga mga hulubaton, matun-an mo ang parte sa kaalam[a] kag pagtadlong sa imo pamatasan, kag maintiendihan mo ang mga pulong nga nagahatag sang kaalam. 3 Makapatadlong ini sa imo pamatasan agod mangin maalamon ka, nga nagakabuhi sing husto, matarong, kag nagakabagay. 4 Makahatag ini sang kaalam sa mga wala sing alam, kag makahatag ini sang ihibalo sa mga pamatan-on kon paano magdesisyon sing husto. 5 Paagi sa pagpamati sini, madugangan pa gid ang kaalam sang mga maalamon kag matuytuyan ang mga may tinun-an, 6 agod maintiendihan nila ang kahulugan sang mga hulubaton, mga paanggid, kag mga paktakon[b] sang mga maalamon.
7 Kon ang isa ka tawo gusto nga magmaalamon dapat magtahod siya sa Ginoo. Ang tawo nga buang-buang[c] indi gusto sang kaalam kag indi niya gusto nga matadlong ang iya pamatasan.
Laygay sa Paglikaw sa Malaot nga mga Tawo
8 Anak,[d] pamatii ang mga pagtadlong sang imo ginikanan sa imo pamatasan, 9 kay makapaayo ina sa imo pamatasan pareho sa korokorona nga mga bulak ukon kulintas nga makapaayo sa imo hitsura kag makahatag sa imo sang kadungganan.
10 Anak, indi ka magpadala-dala sa mga pagsulay sang makasasala nga mga tawo 11 ukon mag-upod sa ila kon magsiling sila nga, “Dali, upod ka sa amon; mamangga kita sang mga inosente nga tawo kag patyon naton sila. 12 Buhi sila subong kag maayo ang lawas pero tudason ta sila; mangin pareho sila sa mga nagkaladto na sa lugar sang mga patay. 13 Makakuha kita sa ila sang malahalon nga mga pagkabutang, kag pun-on ta ang aton mga balay sang aton mga inagaw. 14 Sige na, upod sa amon, kay partidahon ta dayon ang aton mga inagaw.”
15 Anak, indi ka gid mag-upod sa ila; maglikaw ka sa ila. 16 Kay maabtik sila magpakasala kag magpatay sang tawo. 17 Wala sing pulos ang pagbutang sang siod kon ang pispis nga imo dalakpon nagatan-aw. 18 Nakahibalo ang pispis nga masiod siya, pero ining malaot nga mga tawo wala nakahibalo nga sila mismo ang mabiktima sa ila nga pagpamangga sa iban. Nagahulat sila sa pagpatay pero sila mismo ang mapatay. 19 Amo ina ang dangatan sang mga tawo nga nagaangkon sang pagkabutang sa malain nga paagi. Mapatay sila sa sina nga buluhaton.
Resulta sang Pagsikway sang Kaalam
20-21 Ang kaalam pareho sa tawo nga nagawali sing mabaskog sa mga karsada, mga plasa, mga merkado, kag sa mga puwertahan sang mga siyudad. Nagasiling siya,
22 “Kamo nga mga wala sing alam, hasta san-o pa bala kamo nga magpabilin nga pareho sina?
Kamo nga mga nagapangyaguta, hasta san-o pa bala nga indi kamo nga magkalipay sa pagpangyaguta?
Kamo nga mga buang-buang, hasta san-o pa bala kamo nga indi magkagusto sa kaalam?
23 Magpamati kamo sa akon pagsabdong sa inyo.
Karon, isugid ko sa inyo ang akon ginahunahuna;[e]
ipahibalo ko sa inyo ang akon inughambal kontra sa inyo:
24 Tungod nga wala kamo magsapak sang pagtawag ko sa inyo nga magpalapit kamo sa akon,
25 kag tungod nga ginbaliwala ninyo ang tanan ko nga mga laygay kag pagsabdong sa inyo,
26-27 kadlawan ko kamo kon mag-abot sa inyo ang kalaglagan nga daw sa buhawi;
yagutaon ko kamo kon mag-abot sa inyo ang kalisod kag ang makahaladlok nga mga hitabo nga daw sa bagyo.
28 Dayon magapanawag kamo sa akon, pero indi ko kamo pagsabton.
Pangitaon ninyo ako, pero indi ninyo ako makita.
29 Kay indi kamo gusto tudluan kag wala ninyo ginpili ang pagtahod sa Ginoo.
30 Ginabaliwala ninyo ang akon mga laygay kag ginapakalain ninyo ang akon pagsabdong sa inyo.
31 Gani pagaanihon ninyo ang bunga sang inyo mga ginahimo kag ginaplano nga malain.
32 Kay ang pagkamalinapason sang mga wala sing alam magapatay sa ila,
kag ang pagpatawhay-tawhay sang mga buang-buang magalaglag sa ila.
33 Pero ang nagapamati sa akon magakabuhi nga luwas sa katalagman.
Indi siya maano kag wala siya sing kahadlukan.”
Footnotes
- 1:2 kaalam: Ang ini nga klase sang kaalam, nga ginasiling permi diri sa Hulubaton, amo ang kaalam sa maayo kag husto nga pagginawi.
- 1:6 paktakon: sa iban nga Bisaya, papakot. Sa English, riddle.
- 1:7 buang-buang: Ang ini nga pulong nga makita permi diri sa Hulubaton nagakahulugan sang tawo nga wala sing pagkilala sa Dios kag sa iya mga sugo.
- 1:8 Anak: Amo ini ang tawag sang manunudlo sa iya nga ginatudluan.
- 1:23 isugid ko sa inyo ang akon ginahunahuna: sa literal, ibubo ko sa inyo ang akon Espiritu.
Proverbs 1
New International Version
Proverbs 1
New International Version
Purpose and Theme
1 The proverbs(A) of Solomon(B) son of David, king of Israel:(C)
2 for gaining wisdom and instruction;
for understanding words of insight;
3 for receiving instruction in prudent behavior,
doing what is right and just and fair;
4 for giving prudence to those who are simple,[a](D)
knowledge and discretion(E) to the young—
5 let the wise listen and add to their learning,(F)
and let the discerning get guidance—
6 for understanding proverbs and parables,(G)
the sayings and riddles(H) of the wise.[b](I)
7 The fear of the Lord(J) is the beginning of knowledge,
but fools[c] despise wisdom(K) and instruction.(L)
Prologue: Exhortations to Embrace Wisdom
Warning Against the Invitation of Sinful Men
8 Listen, my son,(M) to your father’s(N) instruction
and do not forsake your mother’s teaching.(O)
9 They are a garland to grace your head
and a chain to adorn your neck.(P)
10 My son, if sinful men entice(Q) you,
do not give in(R) to them.(S)
11 If they say, “Come along with us;
let’s lie in wait(T) for innocent blood,
let’s ambush some harmless soul;
12 let’s swallow(U) them alive, like the grave,
and whole, like those who go down to the pit;(V)
13 we will get all sorts of valuable things
and fill our houses with plunder;
14 cast lots with us;
we will all share the loot(W)”—
15 my son, do not go along with them,
do not set foot(X) on their paths;(Y)
16 for their feet rush into evil,(Z)
they are swift to shed blood.(AA)
17 How useless to spread a net
where every bird can see it!
18 These men lie in wait(AB) for their own blood;
they ambush only themselves!(AC)
19 Such are the paths of all who go after ill-gotten gain;
it takes away the life of those who get it.(AD)
Wisdom’s Rebuke
20 Out in the open wisdom calls aloud,(AE)
she raises her voice in the public square;
21 on top of the wall[d] she cries out,
at the city gate she makes her speech:
22 “How long will you who are simple(AF) love your simple ways?
How long will mockers delight in mockery
and fools hate(AG) knowledge?
23 Repent at my rebuke!
Then I will pour out my thoughts to you,
I will make known to you my teachings.
24 But since you refuse(AH) to listen when I call(AI)
and no one pays attention(AJ) when I stretch out my hand,
25 since you disregard all my advice
and do not accept my rebuke,
26 I in turn will laugh(AK) when disaster(AL) strikes you;
I will mock(AM) when calamity overtakes you(AN)—
27 when calamity overtakes you like a storm,
when disaster(AO) sweeps over you like a whirlwind,
when distress and trouble overwhelm you.
28 “Then they will call to me but I will not answer;(AP)
they will look for me but will not find me,(AQ)
29 since they hated knowledge
and did not choose to fear the Lord.(AR)
30 Since they would not accept my advice
and spurned my rebuke,(AS)
31 they will eat the fruit of their ways
and be filled with the fruit of their schemes.(AT)
32 For the waywardness of the simple will kill them,
and the complacency of fools will destroy them;(AU)
33 but whoever listens to me will live in safety(AV)
and be at ease, without fear of harm.”(AW)
Footnotes
- Proverbs 1:4 The Hebrew word rendered simple in Proverbs denotes a person who is gullible, without moral direction and inclined to evil.
- Proverbs 1:6 Or understanding a proverb, namely, a parable, / and the sayings of the wise, their riddles
- Proverbs 1:7 The Hebrew words rendered fool in Proverbs, and often elsewhere in the Old Testament, denote a person who is morally deficient.
- Proverbs 1:21 Septuagint; Hebrew / at noisy street corners
Ang Pulong Sang Dios (HLGN)
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
New International Version (NIV) 
Holy Bible, New International Version®, NIV® Copyright ©1973, 1978, 1984, 2011 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
NIV Reverse Interlinear Bible: English to Hebrew and English to Greek. Copyright © 2019 by Zondervan.