Add parallel Print Page Options

Sa̱a̱ Jesús tjaaⁿ ta na jndyu Olivos. Ndoˈ teincoo cwiicheⁿ xuee, lcweeⁿˈeⁿ, tjaquieeˈnnaaⁿˈaⁿ watsˈom tˈmaⁿ. Ndoˈ jndyendye nnˈaⁿ tquieˈcañomna jom. Quia na jnda̱ tjacjom, tyoˈmo̱o̱ⁿ nda̱a̱na. Ndoˈ juu xjeⁿˈñeeⁿ joo nnˈaⁿ na cwitˈmo̱o̱ⁿ ljeii na tqueⁿ Moisés na matsa̱ˈntjomnaˈ ñequio nnˈaⁿ tmaaⁿˈ fariseos tquioñˈomna cwii yuscu na mˈaaⁿ. Yuscuˈñeeⁿ jliuna juu xcwe na matseitjo̱o̱ñe na mˈaaⁿ ñˈeⁿ cwii tsaⁿsˈa. Tquioqueⁿna juu xcwe quiiˈntaaⁿna. Ndoˈ jluena nnom Jesús:

—ˈU na maˈmo̱o̱ⁿˈ cantyja ˈnaaⁿˈ Tyˈo̱o̱tsˈom, jliuuyâ yuscumˈaaⁿˈ xcwe na matseitjo̱o̱ñê ñˈeⁿ cwii tsaⁿsˈa. Ndoˈ naquiiˈ ljeii na tqueⁿ Moisés matsa̱ˈntjomnaˈ na catua̱a̱ˈa ljo̱ˈ cjoo yolcu na cwilˈa na luaaˈ. Sa̱a̱ ˈu jeˈ, ¿chiuu matsuˈ?

Luaaˈ jluena nnoom cweˈ ee cwilˈueena na catˈuiinaˈ jom. Sa̱a̱ jom jeˈ, seintquieˈñê, seiljeiⁿ nomtyuaa ñequio nomtsˈo̱o̱ⁿ. Ndoˈ cweˈ ncˈe na ticˈoowintyjeeˈna na cwitaˈxˈeena ñˈoomwaaˈ nnoom, teintyjeeˈyuñê. Matsoom nda̱a̱na:

—ˈÑeeⁿ cwiindyoˈ ˈo na tjaa jnaⁿ tseixmaⁿ, juu cjuˈjndyee tsjo̱ˈ nacjooˈ yuscumˈaaⁿˈ.

Jnda̱ joˈ seintquieˈñennaaⁿˈaⁿ nomtyuaa, seiljeiityeeⁿ. Sa̱a̱ quia jndye naⁿˈñeeⁿ ñˈoomwaaˈ, jnaⁿnaˈ na macoˈtianaˈ nquiuna. Quia joˈ to̱ˈna na cwii ndoˈ cwiindyena jluiˈna joˈ joˈ. Nnˈaⁿ na tquiendye jluiˈjndyeena, jnda̱ joˈ nnˈaⁿ na cjeti mˈaⁿ. Na macanda̱ ˈndiinaˈ nquii Jesús ñequio yuscuˈñeeⁿ na meintyjeeˈ jo nnoom. 10 Jnda̱ joˈ teintyjeeˈyuu Jesús, ndoˈ cweˈ ncˈe meiⁿcwiindye naⁿˈñeeⁿ tacˈoomndyena, macanda̱ juu yuscuˈñeeⁿ cwii mˈaaⁿ, joˈ chii tsoom nnom:

—ˈU yuscu, ¿yuu mˈaⁿ nnˈaⁿ na tquiocalue jnaⁿˈ? ¿Aa meiⁿncwii tsˈaⁿ ticatseijndaaˈñe jnaⁿˈ?

11 Tˈo̱ nnoom, matso:

—Mayuuˈ Ta, meiⁿcwii tsˈaⁿ tjaljoˈ sˈaa.

Matso Jesús nnom:

—Meiⁿ ja ticatsˈaaya na catˈuiinaˈ ˈu. Cjaˈtoˈ, tantsaˈnndaˈ jnaⁿ.

Jesús cwiluiiñê naxuee quiiˈntaaⁿ nnˈaⁿ

12 Ndoˈ seineiⁿnndaˈ Jesús nda̱a̱ nnˈaⁿ. Matsoom:

—Ja cwiluiindyo̱ naxueeñe na mañequia naxuee jo nda̱a̱ nnˈaⁿ tsjoomnancue. Meiⁿcwiˈñeeⁿcheⁿ tsˈaⁿ na matseijomñe ñˈeⁿndyo̱, nntseixmaⁿ naxuee na mañequia na ticantycwii na wandoˈ tsˈaⁿ. Tijoom nntseixmaⁿ cantyja ˈnaaⁿˈ najaaⁿ.

13 Quia joˈ nnˈaⁿ fariseos jluena nnoom:

—ˈU macwjiˈyuuˈndyuˈ cheˈnncuˈ cantyja ˈnaⁿˈ. Ndoˈ ñˈoomˈñeeⁿ meiⁿ tiyuuˈ joonaˈ.

14 Tˈo̱ Jesús nda̱a̱na:

—Meiiⁿ na macwjiˈyuuˈndyo̱ cantyja ˈnaⁿya, sa̱a̱ ñˈoom na mayuuˈ juunaˈ, ncˈe ntyjiiya yuu jnaaⁿya, ndoˈ ntyjiiya yuu jo̱yo̱. Sa̱a̱ ˈo ticaliuˈyoˈ yuu jnaaⁿya, meiⁿ yuu na jo̱. 15 ˈO cwilajndaaˈndyoˈ jnaaⁿ nnˈaⁿ cantyjati na jndo̱ˈ nˈom nnˈaⁿ sa̱a̱ ja meiⁿcwii tsˈaⁿ ticatˈuiya juu cantyja jnaaⁿˈ. 16 Sa̱a̱ quia nncueˈntyjo̱ xjeⁿ na nncuˈxa̱ⁿ, nncuˈxa̱ⁿ chaˈxjeⁿ na matyˈiomyanaˈ. Ee nchii mˈaaⁿya na ñenco̱ na nntsˈaa tsˈiaaⁿˈñeeⁿ. Nquii Tsotya̱ na jñoom ja, mˈaaⁿñê ñˈeⁿndyo̱. 17 Naquiiˈ ñˈoom na sa̱ˈntjom Tyˈo̱o̱tsˈom na teiljeiinaˈ na cwileiñˈomˈyoˈ, waa ñˈoom na matsonaˈ: “Quia na cwitjoomˈ ñˈoom na cwitjeiˈyuuˈndye we nnˈaⁿ, maxjeⁿ cwicaluiˈyuuˈ ñˈoomˈñeeⁿ.” 18 Joˈ chii ncˈe na luaaˈ matsonaˈ, ja cwiluiindyo̱ cwii tsˈaⁿ na macwjiˈyuuˈndyo̱ cantyja ˈnaⁿya, ndoˈ Tsotya̱ya cwiluiiñê cwiicheⁿ na jnda̱ we.

19 Quia joˈ taxˈeena nnoom:

—¿Yuu mˈaaⁿ Tsotyeˈ?

Tˈo̱ Jesús matsoom:

—ˈO ticalaˈno̱ⁿˈyoˈ cantyja ˈnaⁿya meiⁿ cantyja ˈnaaⁿˈ Tsotya̱ya. Ee xeⁿ cwilaˈno̱ⁿˈyoˈ cantyja ˈnaⁿya mati nlaˈno̱ⁿˈyoˈ cantyja ˈnaaⁿˈ jom.

20 Ñˈoommeiiⁿ seineiⁿ Jesús yocheⁿ na tyoˈmo̱o̱ⁿ naquiiˈ watsˈom tˈmaⁿ ˈnaaⁿ nnˈaⁿ judíos, yuu cwitueeˈ nnˈaⁿ sˈom cwentaaˈ Tyˈo̱o̱tsˈom. Ndoˈ meiⁿcwii tsˈaⁿ tîcatˈuii jom, ee tyooweˈntyjo̱ xjeⁿ na nntjoom nawiˈ tˈmaⁿ.

“Yuu na jo̱ xonda̱a̱ nntsquieˈyoˈ”

21 Cwiicheⁿ cwii ndiiˈ matso Jesús nda̱a̱na:

—Ja majo̱, ndoˈ ˈo nlˈueˈyoˈ ja, sa̱a̱ ndicwaⁿ choˈnqueⁿˈyoˈ jnaⁿ ndoˈ nncwjeˈyoˈ. Ndoˈ yuu na jo̱ ˈo xocanda̱a̱ nntsquieˈcañomˈyoˈ.

22 Cweˈ ncˈe ñˈoomwaaˈ, jlue nnˈaⁿ judíos:

—¿Aa nntsˈaacheⁿnaˈ na nntseicueeˈñe cheⁿnqueⁿ, na matsoom yuu na mawjaⁿ jaa xocanda̱a̱ nntsquieˈcaño̱o̱ⁿya?

23 Joˈ chii tˈo̱o̱ⁿ nda̱a̱na, tsoom:

—ˈO ticalaxmaⁿˈyoˈ cantyja ˈnaaⁿˈ cañoomˈluee sa̱a̱ ja tseixmaⁿya joˈ. ˈO laxmaⁿˈyoˈ cantyja ˈnaaⁿˈ tsjoomnancuewaañe, sa̱a̱ ja nchii joˈ tseixmaⁿya. 24 Cweˈ ncˈe ñˈoomwaaˈ joˈ na tsjo̱o̱ya nda̱a̱ˈyoˈ na ndicwaⁿ choˈnqueⁿˈyoˈ jnaⁿˈyoˈ ndoˈ nncwjeˈyoˈ. Ee xeⁿ ticalayuˈyoˈ na ja cwiluiindyo̱ nquii na jñom Tyˈo̱o̱tsˈom, quia joˈ meiⁿchiuucheⁿ ndicwaⁿ choˈnqueⁿˈyoˈ jnaⁿˈyoˈ quia na nncwjeˈyoˈ.

25 Quia joˈ taxˈeenndaˈna nnoom, jluena:

—ˈU jeˈ, ¿ˈñeeⁿ cwiluiindyuˈ?

Matso Jesús nda̱a̱na:

—Majoˈ chaˈxjeⁿ na jnda̱ ñetsjo̱o̱ nda̱a̱ˈyoˈ xjeⁿ na to̱ˈa na mañequiaya ñˈoom naya. 26 Nqueⁿ na jñoom ja cwiluiiñê na mayomˈm. Jndye ñˈoom tsoom no̱o̱ⁿ na catsjo̱o̱ya nda̱a̱ˈyoˈ. Ndoˈ ñequiiˈcheⁿ matseiteinco̱o̱ˈa joo ñˈoomˈñeeⁿ nda̱a̱ nnˈaⁿ. Sa̱a̱ jndye niom na ntyjeeⁿ ñˈeⁿndyoˈ na macaⁿnaˈ na cuˈxa̱ⁿya.

27 Sa̱a̱ naⁿˈñeeⁿ tîcalaˈno̱ⁿˈna na maˈmo̱o̱ⁿ nda̱a̱na na Tyˈo̱o̱tsˈom cwiluiiñe Tsotyeeⁿ. 28 Quia joˈ matsoom nda̱a̱na:

—Ja cwiluiindyo̱ nquii tsˈaⁿ na jnaⁿ cañoomˈluee. Quia na jnda̱ jlaˈweˈyoˈ ja na nlacueˈyoˈ, quia ljoˈcheⁿ nlaˈno̱ⁿˈyoˈ na joˈ cwiluiindyo̱, ndoˈ nncjaantyjo̱o̱ˈ nˈomˈyoˈ na tjaaˈnaⁿ cwii na matsˈaa cantyja na matseixmaⁿ nnco̱. Cantyjati na tˈmo̱ⁿ Tsotya̱ no̱o̱ⁿ, ntyjati joˈndyo na matsˈaa. 29 Ndoˈ Tsotya̱ na jñoom ja mˈaaⁿñê ñˈeⁿndyo̱. Ticaˈñeeⁿ ja na ñenco̱, ee ñequiiˈcheⁿ matsˈaa yuu na cjaweeˈ ntyjeeⁿ ñˈeⁿndyo̱.

30 Jnda̱ na seineiiⁿ ñˈoommeiⁿˈ, jndye nnˈaⁿ jlaˈyuˈ ñˈeⁿñê.

Ñˈoom na mayuuˈ nntseicandyaañenaˈ ˈo

31 Ndoˈ matso Jesús nda̱a̱ nnˈaⁿ judíos na jnda̱ macwilaˈyuˈ ñˈeⁿñê:

—Xeⁿ cwiljooˈndyoˈtyeⁿˈyoˈ ñequio ñˈoom naya quia joˈ mayuuˈcheⁿ na cwiluiindyoˈ nnˈaⁿ na cwilajomndyoˈ ñˈoom na mañequiaya. 32 Ndoˈ nlaˈno̱ⁿˈyoˈ cwaaⁿ ñˈoom tseixmaⁿnaˈ ñˈoom na mayuuˈ, ndoˈ juu ñˈoom na mayuuˈñeeⁿ nntseicandyaañenaˈ ˈo.

33 Joo naⁿˈñeeⁿ tˈo̱o̱na nnoom, jluena:

—Jâ cwiluiindyô̱ tsjaaⁿ Abraham na jndyowicantyjooˈ. Meiⁿjom ndiiˈ tyoomˈaaⁿyâ moso nda̱a̱ ntˈomcheⁿ nnˈaⁿ. ¿Chiuu na matsuˈ na nncˈo̱o̱ⁿcandyaaˈndyô̱ na mˈaaⁿyâ nacje ˈnaaⁿˈ cwiicheⁿ?

34 Tˈo̱ Jesús nda̱a̱ naⁿˈñeeⁿ, matsoom:

—Ñˈoom na mayuuˈcheⁿ matsjo̱o̱ya nda̱a̱ˈyoˈ. Meiⁿcwiˈñeeⁿcheⁿ tsˈaⁿ na matseitjo̱o̱ñe nnom Tyˈo̱o̱tsˈom mˈaaⁿ xjeⁿ ˈnaaⁿˈ jnaⁿ. 35 Ndoˈ tsˈaⁿ na cweˈ moso mˈaaⁿ nnda̱a̱ nntsˈaanaˈ na tixocaljooˈñetyeⁿ na mˈaaⁿ patrom ˈnaaⁿˈ, sa̱a̱ nquii jnda patrom ñenquiicheⁿ mˈaaⁿ. 36 Ja na cwiluiindyo̱ Jnda Tyˈo̱o̱tsˈom, ja nntseicandyaandyo̱ ˈo. Macweˈ ncˈe joˈ nncˈomˈyoˈ na canda̱a̱ˈya na jnda̱ jndyaandyoˈ. 37 Mantyjiiya na ˈo cwiluiindyoˈ tsjaaⁿ Abraham na jndyowicantyjooˈ, sa̱a̱ cwiqueⁿndyoˈ na nlacueˈyoˈ ja jnaaⁿˈ na tileicjo̱ ñˈoom ˈnaⁿya naquiiˈ nˈomˈyoˈ. 38 Ljoˈ na jnda̱ ñentyˈiaya na ñetˈo̱o̱ⁿya ñequio Tsotya̱, joˈ matseina̱ⁿya nda̱a̱ˈyoˈ. Sa̱a̱ ˈo jeˈ, cantyja na jnda̱ ñejndyeˈyoˈ ñˈoom ˈndyoo tsotyeˈyoˈ, joˈ cwilˈaˈyoˈ.

39 Tˈo̱o̱ naⁿˈñeeⁿ nnoom, jluena:

—Abraham cwiluiiñê tsotya̱a̱ya.

Matso Jesús nda̱a̱na:

—Xeⁿ ˈo na mayuuˈcheⁿ cwiluiindyoˈ ntseinda Abraham na jndyowicantyjooˈ, quia joˈ nlˈaˈyoˈ chaˈxjeⁿ sˈaaⁿ. 40 Sa̱a̱ jeˈ cwijooˈ nˈomˈyoˈ na ñeˈcalacueˈyoˈ ja na cwiluiindyo̱ tsˈaⁿ na matseina̱ⁿya ñˈoom na mayuuˈ nda̱a̱ˈyoˈ. Ndoˈ joo ñˈoomˈñeeⁿ ñequiiˈcheⁿ ñˈoom na jndiiya ˈndyoo Tyˈo̱o̱tsˈom. Nquii Abraham tîcatsˈaaⁿ chaˈna ñeˈcalˈaˈ oˈ ñˈeⁿndyo̱. 41 ˈO cwilˈaˈyoˈ chaˈxjeⁿ na machˈee nquii tsotyeˈyoˈ.

Jluena nnoom:

—Jâ nchii na tuiindyô̱ na tijndaaˈ tsotya̱a̱yâ. Jâ laˈxmaaⁿyâ na ñecwii tsotya̱a̱yâ, nquii Tyˈo̱o̱tsˈom.

42 Tˈo̱ Jesús nda̱a̱na, matsoom:

—Xeⁿ na mayuuˈcheⁿ Tyˈo̱o̱tsˈom cwiluiiñê tsotyeˈyoˈ, quia joˈ mati nncˈomˈyoˈ na jnda nquiuˈyoˈ ja ee jnaaⁿya na mˈaaⁿ ndoˈ jndyo̱o̱ya na mˈaⁿˈyoˈ. Nchii jndyo̱o̱ cantyja ˈnaⁿ nnco̱, nqueⁿ jñoom ja. 43 ¿Chiuu na tileicalaˈno̱ⁿˈyoˈ ñˈoom na matseina̱ⁿ? Maxjeⁿ cwitjomˈyoˈ na nmeiiⁿˈ ncˈe na tiñeˈcalañˈoomˈndyoˈ ja. 44 ˈO laxmaⁿˈyoˈ cantyja ˈnaaⁿˈ tsotyeˈyoˈ, juu tsaⁿjndii. Yuu na lˈue tsˈom jom, joˈ ñeˈcalacanda̱a̱ˈndyoˈ. Jom cwiluiiñê na matseicwjeⁿ nnˈaⁿ cantyjati xjeⁿ na tuii tsjoomnancue. Jom tjaaˈnaⁿ ñˈoom na mayuuˈ catseixmaaⁿ, ee tjaaˈnaⁿ ñˈoom na mayuuˈ naquiiˈ tsˈoom. Quia matseineiiⁿ cantu, matseineiiⁿ cantyjati na matseixmaaⁿ, cweˈ ncˈe tsaⁿcantu jom, ndoˈ cwiluiiñê tsotye chaˈtso ñˈoom na cantu. 45 Sa̱a̱ ja meiiⁿ na matseina̱ⁿya ñˈoom na mayuuˈ maxjeⁿ tiñeˈcalayuˈyoˈ ñˈeⁿndyo̱. 46 Tjaa ˈñeeⁿ cwiindyoˈ ˈo nnda̱a̱ nncjuˈ jnaⁿ nacjoya. Ñˈoom na matsjo̱o̱ nda̱a̱ˈyoˈ cwiluiiñenaˈ ñˈoom na mayuuˈ, quia joˈ ¿chiuu na tiñeˈcalayuˈyoˈ ñˈeⁿndyo̱? 47 Meiⁿcwiˈñeeⁿcheⁿ tsˈaⁿ na mˈaaⁿñe cantyja ˈnaaⁿˈ Tyˈo̱o̱tsˈom mandii ñˈoom ˈñom. Sa̱a̱ cweˈ ncˈe na ticaluiindyoˈ cantyja ˈnaaⁿˈaⁿ, joˈ chii tiñeˈcandyeˈyoˈ.

Mamˈaaⁿ Jesús cwii tjo̱o̱cheⁿ na nncˈoom Abraham

48 Quia joˈ tˈo̱o̱ nnˈaⁿ judíos nnoom. Jluena:

—Jeeⁿ xcwe cwilˈuuyâ na ˈu cwiluiindyuˈ tsˈaⁿ Samaria. Mati mˈaaⁿ tsaⁿjndii quiiˈ tsˈomˈ joˈ na matseintjeiⁿnaˈ ˈu.

49 Jesús tˈo̱o̱ⁿ nda̱a̱na. Matsoom:

—Ja ticˈoom tsaⁿjndii quiiˈ tsˈo̱o̱ⁿ. Ja Tsotya̱ya matseitˈmaaⁿˈndyo̱, sa̱a̱ ˈo cwilajnaⁿˈyoˈ ja. 50 Sa̱a̱ nchii malˈueeˈndyo̱ na calatˈmaaⁿˈndyoˈ ja. Mˈaaⁿ cwiicheⁿ na machˈee na nluiitˈmaaⁿˈndyo̱, ndoˈ manquii nncuˈxeⁿ aa cwiluii na ljoˈ. 51 Ñˈoom na mayuuˈcheⁿ na matsjo̱o̱ nda̱a̱ˈyoˈ. Meiⁿcwiˈñeeⁿcheⁿ tsˈaⁿ na matseiñˈoomˈñe ñˈoom ˈnaⁿya, tijoom nntsuuñe.

52 Tˈo̱o̱ nnˈaⁿ judíos, jluena:

—Jeˈ manquiujndaaˈndyo̱ na matseiˈxmaⁿˈ tsaⁿjndii quiiˈ tsˈomˈ. Tueˈ Abraham, ndoˈ mati profetas. Sa̱a̱ ˈu matsuˈ: “Xeeⁿ mˈaaⁿ ˈñeeⁿ juu na matseiñˈoomˈñe ñˈoom ˈnaⁿˈ, tijoom cueˈ.” 53 Chaa lˈuu na cwiluiitˈmaⁿndyuˈtiˈ, nchiiti weloo welooya Abraham tsaⁿ na teiyo tueˈ ndoˈ mati jnda̱ tja̱ profetas. ¿ˈÑeeⁿ juu macheˈ cheⁿnncuˈ na cwiluiindyuˈ?

54 Tˈo̱ Jesús, matsoom:

—Xeⁿ ñequiiˈcheⁿ na matseitˈmaaⁿˈndyo̱ cheⁿnnco̱, maxjeⁿ cweˈ tsˈiaaⁿˈndyo. Juu Tsotya̱ya cwiluiiñê na matseitˈmaaⁿˈñê ja, nqueⁿ na cwiluiiñê Tyˈo̱o̱tsˈom na cwilaˈtˈmaaⁿˈndyoˈ. 55 Meiⁿ ticataˈjnaaⁿˈyoˈ jom. Ja mayuuˈ mawajnaⁿˈa jom, ndoˈ xeⁿ nntsjo̱o̱ na ticwajnaⁿˈa jom, quia joˈ nntsˈaa cheⁿnnco̱ na cantundyo̱ chaˈxjeⁿ ˈo. Sa̱a̱ mayuuˈcheⁿ mawajnaⁿˈa jom, ndoˈ matseicanda̱a̱ˈndyo̱ ñˈoomˈm. 56 Tioo na neiiⁿˈ tsˈom welooˈyoˈ Abraham tsaⁿ na ñetˈoom teiyo na seiˈno̱o̱ⁿˈo̱ⁿ na nncueeˈ xjeⁿ na nluiindyo̱ na tsˈaⁿ ja. Ntyˈiaaⁿˈaⁿ joˈ, ndoˈ tquiaanaˈ na jeeⁿ neiiⁿˈeⁿ cantyja ˈnaaⁿˈ na ljoˈ.

57 Ndoˈ jlue nnˈaⁿ judíos nnoom:

—Nchaa lˈuu mayuuˈ na jnda̱ ntyˈiaˈ Abraham ee ˈu meiⁿ cweˈ wenˈaaⁿ nchooˈ nqui chuˈ tyooweeˈ.

58 Tˈo̱ Jesús nda̱a̱ naⁿˈñeeⁿ, matsoom:

—Ñˈoom na mayuuˈcheⁿ matsjo̱o̱ nda̱a̱ˈyoˈ, cwii tjo̱o̱cheⁿ na nluiiñe Abraham, sa̱a̱ ja maxjeⁿ mamˈaaⁿya.

59 Quia joˈ jlaˈxcwiina ljo̱ˈ na njñomna jom. Meiⁿ tiqueⁿna cwenta teiño̱o̱ⁿ xcwe quiiˈntaaⁿna. Mana jlueeⁿˈeⁿ watsˈom tˈmaⁿ ˈnaaⁿna.

but Jesus went to the Mount of Olives.(A)

At dawn he appeared again in the temple courts, where all the people gathered around him, and he sat down to teach them.(B) The teachers of the law and the Pharisees brought in a woman caught in adultery. They made her stand before the group and said to Jesus, “Teacher, this woman was caught in the act of adultery. In the Law Moses commanded us to stone such women.(C) Now what do you say?” They were using this question as a trap,(D) in order to have a basis for accusing him.(E)

But Jesus bent down and started to write on the ground with his finger. When they kept on questioning him, he straightened up and said to them, “Let any one of you who is without sin be the first to throw a stone(F) at her.”(G) Again he stooped down and wrote on the ground.

At this, those who heard began to go away one at a time, the older ones first, until only Jesus was left, with the woman still standing there. 10 Jesus straightened up and asked her, “Woman, where are they? Has no one condemned you?”

11 “No one, sir,” she said.

“Then neither do I condemn you,”(H) Jesus declared. “Go now and leave your life of sin.”(I)


Dispute Over Jesus’ Testimony

12 When Jesus spoke again to the people, he said, “I am(J) the light of the world.(K) Whoever follows me will never walk in darkness, but will have the light of life.”(L)

13 The Pharisees challenged him, “Here you are, appearing as your own witness; your testimony is not valid.”(M)

14 Jesus answered, “Even if I testify on my own behalf, my testimony is valid, for I know where I came from and where I am going.(N) But you have no idea where I come from(O) or where I am going. 15 You judge by human standards;(P) I pass judgment on no one.(Q) 16 But if I do judge, my decisions are true, because I am not alone. I stand with the Father, who sent me.(R) 17 In your own Law it is written that the testimony of two witnesses is true.(S) 18 I am one who testifies for myself; my other witness is the Father, who sent me.”(T)

19 Then they asked him, “Where is your father?”

“You do not know me or my Father,”(U) Jesus replied. “If you knew me, you would know my Father also.”(V) 20 He spoke these words while teaching(W) in the temple courts near the place where the offerings were put.(X) Yet no one seized him, because his hour had not yet come.(Y)

Dispute Over Who Jesus Is

21 Once more Jesus said to them, “I am going away, and you will look for me, and you will die(Z) in your sin. Where I go, you cannot come.”(AA)

22 This made the Jews ask, “Will he kill himself? Is that why he says, ‘Where I go, you cannot come’?”

23 But he continued, “You are from below; I am from above. You are of this world; I am not of this world.(AB) 24 I told you that you would die in your sins; if you do not believe that I am he,(AC) you will indeed die in your sins.”

25 “Who are you?” they asked.

“Just what I have been telling you from the beginning,” Jesus replied. 26 “I have much to say in judgment of you. But he who sent me is trustworthy,(AD) and what I have heard from him I tell the world.”(AE)

27 They did not understand that he was telling them about his Father. 28 So Jesus said, “When you have lifted up[a] the Son of Man,(AF) then you will know that I am he and that I do nothing on my own but speak just what the Father has taught me.(AG) 29 The one who sent me is with me; he has not left me alone,(AH) for I always do what pleases him.”(AI) 30 Even as he spoke, many believed in him.(AJ)

Dispute Over Whose Children Jesus’ Opponents Are

31 To the Jews who had believed him, Jesus said, “If you hold to my teaching,(AK) you are really my disciples. 32 Then you will know the truth, and the truth will set you free.”(AL)

33 They answered him, “We are Abraham’s descendants(AM) and have never been slaves of anyone. How can you say that we shall be set free?”

34 Jesus replied, “Very truly I tell you, everyone who sins is a slave to sin.(AN) 35 Now a slave has no permanent place in the family, but a son belongs to it forever.(AO) 36 So if the Son sets you free,(AP) you will be free indeed. 37 I know that you are Abraham’s descendants. Yet you are looking for a way to kill me,(AQ) because you have no room for my word. 38 I am telling you what I have seen in the Father’s presence,(AR) and you are doing what you have heard from your father.[b](AS)

39 “Abraham is our father,” they answered.

“If you were Abraham’s children,”(AT) said Jesus, “then you would[c] do what Abraham did. 40 As it is, you are looking for a way to kill me,(AU) a man who has told you the truth that I heard from God.(AV) Abraham did not do such things. 41 You are doing the works of your own father.”(AW)

“We are not illegitimate children,” they protested. “The only Father we have is God himself.”(AX)

42 Jesus said to them, “If God were your Father, you would love me,(AY) for I have come here from God.(AZ) I have not come on my own;(BA) God sent me.(BB) 43 Why is my language not clear to you? Because you are unable to hear what I say. 44 You belong to your father, the devil,(BC) and you want to carry out your father’s desires.(BD) He was a murderer from the beginning, not holding to the truth, for there is no truth in him. When he lies, he speaks his native language, for he is a liar and the father of lies.(BE) 45 Yet because I tell the truth,(BF) you do not believe me! 46 Can any of you prove me guilty of sin? If I am telling the truth, why don’t you believe me? 47 Whoever belongs to God hears what God says.(BG) The reason you do not hear is that you do not belong to God.”

Jesus’ Claims About Himself

48 The Jews answered him, “Aren’t we right in saying that you are a Samaritan(BH) and demon-possessed?”(BI)

49 “I am not possessed by a demon,” said Jesus, “but I honor my Father and you dishonor me. 50 I am not seeking glory for myself;(BJ) but there is one who seeks it, and he is the judge. 51 Very truly I tell you, whoever obeys my word will never see death.”(BK)

52 At this they exclaimed, “Now we know that you are demon-possessed!(BL) Abraham died and so did the prophets, yet you say that whoever obeys your word will never taste death. 53 Are you greater than our father Abraham?(BM) He died, and so did the prophets. Who do you think you are?”

54 Jesus replied, “If I glorify myself,(BN) my glory means nothing. My Father, whom you claim as your God, is the one who glorifies me.(BO) 55 Though you do not know him,(BP) I know him.(BQ) If I said I did not, I would be a liar like you, but I do know him and obey his word.(BR) 56 Your father Abraham(BS) rejoiced at the thought of seeing my day; he saw it(BT) and was glad.”

57 “You are not yet fifty years old,” they said to him, “and you have seen Abraham!”

58 “Very truly I tell you,” Jesus answered, “before Abraham was born,(BU) I am!”(BV) 59 At this, they picked up stones to stone him,(BW) but Jesus hid himself,(BX) slipping away from the temple grounds.

Footnotes

  1. John 8:28 The Greek for lifted up also means exalted.
  2. John 8:38 Or presence. Therefore do what you have heard from the Father.
  3. John 8:39 Some early manuscripts “If you are Abraham’s children,” said Jesus, “then