Lê-vi 25
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Thời gian cho đất nghỉ ngơi
25 Chúa phán cùng Mô-se trên núi Si-nai, 2 “Hãy bảo dân Ít-ra-en như sau: Khi các ngươi vào nhận đất mà ta ban cho, thì mỗi bảy năm hãy để đất nghỉ ngơi làm năm Sa-bát cho Chúa. 3 Các ngươi có thể gieo giống và trồng trọt trong sáu năm, tỉa vườn nho trong sáu năm và hưởng hoa lợi. 4 Nhưng đến năm thứ bảy, ngươi phải để đất nghỉ. Đó là thời kỳ đặc biệt các ngươi tôn kính Chúa. Ngươi không được gieo giống trong ruộng hay tỉa sửa vườn nho ngươi. 5 Ngươi không được gặt hái hoa lợi sinh ra tự nhiên sau mùa gặt hoặc hái nho trên cây chưa tỉa. Đất phải được nghỉ trong một năm.
6 Ngươi có thể ăn những gì đất sinh sản tự nhiên trong năm đất nghỉ. Hoa lợi sẽ làm thức ăn cho tôi trai tớ gái ngươi, cho những người làm công của ngươi và cho những ngoại kiều sống trong xứ ngươi. 7 Hoa lợi đó cũng sẽ dùng làm thức ăn cho gia súc và các muông thú trong xứ ngươi. Bất cứ thứ gì đất sinh sản ra các ngươi có thể ăn.
Năm Hoan hỉ
8 Tính bảy lần bảy năm tức bốn mươi chín năm. Sau đó đất sẽ nghỉ trong năm kế tiếp. 9 Trong ngày Thanh Tẩy, ngươi phải thổi kèn làm bằng sừng chiên đực; đó là ngày mười tháng bảy. Ngươi phải thổi kèn khắp xứ. 10 Năm thứ năm mươi sẽ là một năm đặc biệt. Hãy loan báo trả tự do cho tất cả mọi người sống trong xứ ngươi. Năm đó gọi là năm Hoan hỉ. Mỗi người trong các ngươi sẽ trở về với sản nghiệp mình, với gia đình hay họ hàng mình. 11 Năm thứ năm mươi sẽ làm một năm kỷ niệm đặc biệt [a] cho các ngươi. Đừng gieo giống hay gặt hái mùa màng sinh sản tự nhiên hay hái trái nho mọc tư nhiên trên các dây nho chưa tỉa. 12 Đó là năm Hoan hỉ; thời kỳ thánh cho các ngươi. Ngươi chỉ được phép ăn thổ sản mọc tự nhiên trong đồng ruộng. 13 Vào năm Hoan hỉ mỗi người trong các ngươi sẽ trở về với sản nghiệp mình.
14 Khi ngươi bán đất cho người láng giềng hoặc mua đất của láng giềng thì đừng lường gạt nhau. 15 Nếu ngươi mua đất của láng giềng thì phải tính số năm kể từ năm Hoan hỉ chót và dùng số đó để định giá cho đúng. Nếu láng giềng bán đất cho ngươi thì cũng phải tính số năm còn lại có thể gặt hái rồi dùng số đó để định giá cho đúng. 16 Nếu số năm còn lại nhiều thì giá sẽ cao. Nhưng nếu chỉ còn một vài năm giá sẽ hạ vì láng giềng chỉ bán cho ngươi có một vài vụ gặt thôi. 17 Các ngươi không nên lường gạt lẫn nhau nhưng phải tôn kính Thượng Đế. Ta là Chúa và Thượng Đế ngươi.
18 Hãy ghi nhớ và tuân giữ mọi luật lệ và qui tắc của ta để các ngươi sống bình yên trong xứ. 19 Đất sẽ sinh sản hoa lợi tốt cho ngươi, ngươi sẽ ăn uống no nê và sống bình an trong xứ.
20 Nhưng các ngươi có thể hỏi, ‘Nếu chúng tôi không gieo giống hay gặt hái thì lấy gì mà ăn trong năm thứ bảy?’ 21 Ta sẽ ban phước lớn trong năm thứ sáu, đất sẽ sinh sản đủ hoa lợi bằng ba năm. 22 Nên khi ngươi trồng trọt trong năm thứ tám, ngươi sẽ vẫn còn ăn thổ sản của các năm trước; ngươi sẽ vẫn ăn thổ sản cũ cho đến mùa gặt của năm thứ chín.
Luật về tài sản
23 Thật ra, đất thuộc về ta, cho nên các ngươi không thể bán đất vĩnh viễn được. Ngươi chỉ là ngoại kiều và lữ khách tạm cư trên đất của ta thôi. 24 Dân chúng có thể bán đất, nhưng phải làm sao cho gia đình người bán có thể chuộc lại được. 25 Nếu một công dân trong xứ ngươi quá nghèo khổ buộc phải bán đất, thì một thân nhân gần có thể chuộc lại. 26 Nếu không có thân nhân gần chuộc lại đất hoặc nếu người bán có đủ tiền để chuộc lại, 27 thì phải tính số năm kể từ ngày bán. Số năm đó sẽ được dùng để tính cho nguyên chủ phải trả bao nhiêu cho người mua. Sau đó đất sẽ trở về nguyên chủ. 28 Nhưng nếu không có đủ tiền để chuộc lại thì người mua sẽ giữ đất đó cho đến năm Hoan hỉ. Trong khi kỷ niệm năm ấy, đất sẽ trở về với gia đình nguyên chủ.
29 Nếu ai bán nhà trong một thành phố có thành bao quanh, thì người bán có trọn một năm để chuộc lại. 30 Nhưng nếu cả năm mà người bán không chuộc lại căn nhà thì tài sản đó sẽ thuộc về người mua và các con trai nối dòng của người. Căn nhà đó sẽ không trở về nguyên chủ dù cho đến năm Hoan hỉ cũng vậy. 31 Nhưng nhà cửa trong các thị trấn nhỏ không có thành bao quanh thì cũng giống như đồng ruộng, các tài sản đó có thể chuộc lại và phải trở về nguyên chủ trong năm Hoan hỉ.
32 Người Lê-vi bao giờ cũng có thể chuộc lại các nhà cửa trong những thành thuộc về họ. 33 Nếu ai mua nhà của người Lê-vi, thì nhà nào nằm trong thành thuộc về người Lê-vi sẽ trở về với họ trong năm Hoan hỉ. Vì những nhà trong thành của người Lê-vi thì thuộc về người Lê-vi. Dân Ít-ra-en đã cấp các thành đó cho họ. 34 Ngoài ra các đồng ruộng và đồng cỏ quanh các thành của người Lê-vi không được phép bán, vì các ruộng nương đó thuộc về người Lê-vi đời đời.
Luật về chủ nô lệ
35 Nếu ai trong các ngươi quá nghèo khổ không đủ sống, thì hãy giúp đỡ người để sống giữa các ngươi như giúp người khách lạ hay ngoại kiều. 36 Đừng tính tiền lời khi cho người vay, nhưng hãy tôn kính Chúa; hãy để các người nghèo khổ sống giữa các ngươi. 37 Đừng cho người vay để lấy tiền lời cũng đừng kiếm lời khi bán thức ăn cho người đó. 38 Ta là Chúa và Thượng Đế của ngươi, Đấng đã đem ngươi ra khỏi xứ Ai-cập để ban xứ Ca-na-an cho ngươi và để làm Thượng Đế ngươi.
39 Nếu ai trong xứ quá nghèo khổ phải bán thân làm nô lệ cho ngươi thì chớ bắt người làm việc như nô lệ. 40 Người phải được đối xử như người làm thuê và là khách ở trong nhà ngươi cho đến năm Hoan hỉ. 41 Sau đó người sẽ ra khỏi nhà ngươi, mang theo con cái để trở về với gia tộc và đất ruộng của tổ tiên mình. 42 Luật nầy qui định như thế, vì toàn dân Ít-ra-en là tôi tớ của ta. Chính ta đã giải thoát họ khỏi ách nô lệ trong xứ Ai-cập, nên họ không thể lại làm nô lệ lần nữa. 43 Ngươi không nên ngược đãi người, nhưng phải kính trọng Thượng Đế ngươi.
44 Ngươi phải tìm nô lệ nam hay nữ từ ở các dân tộc xung quanh ngươi. Hãy mua nô lệ từ các dân đó. 45 Ngoài ra các ngươi cũng có thể mua các trẻ con của các gia đình ngoại kiều, sống giữa các ngươi, để làm nô lệ. Các trẻ con nô lệ nầy sẽ thuộc về các ngươi. 46 Các ngươi cũng có thể giao chúng cho con cái mình sau khi các ngươi qua đời; các ngươi có thể bắt chúng làm nô lê đời đời. Nhưng các ngươi không được ngược đãi đồng bào mình là dân Ít-ra-en.
47 Giả sử có một ngoại kiều hay khách sống giữa các ngươi trở nên giàu có. Nếu một đồng bào ngươi nghèo khổ đến nỗi phải bán mình làm nô lệ cho ngoại kiều sống giữa các ngươi, hay cho một thân nhân nào trong gia đình ngoại kiều, 48 thì người nghèo khổ đó có quyền được chuộc lại và được tự do. Một trong các thân nhân sau đây có thể chuộc người lại: 49 chú, cậu, con của chú hay cậu hoặc bất cứ thân nhân nào gần đều có thể chuộc người lại. Hoặc nếu người có đủ tiền thì chính người có thể tự chuộc mình.
50 Người và thân nhân chuộc người phải tính thời gian từ lúc bán mình cho đến năm Hoan hỉ kế tiếp. Giá để phóng thích người phải dựa trên giá trả cho một người làm thuê trong cùng thời gian ấy. 51 Nếu số năm còn lại tính đến năm Hoan hỉ khá nhiều thì người phải trả lại một giá khá cao. 52 Nhưng nếu chỉ còn vài năm là đến năm Hoan hỉ thì chỉ phải trả giá hạ. 53 Tuy nhiên nếu người ở như kẻ làm thuê cho ngoại kiều từng năm một, thì đừng để ngoại kiều ngược đãi người.
54 Dù không có ai chuộc người lại, nhưng đến năm Hoan hỉ, người và con cái người phải được trả tự do. 55 Luật ta định như thế, vì tất cả dân Ít-ra-en đều là tôi tớ ta, là những người ta đã mua chuộc ra khỏi Ai-cập. Ta là Chúa và Thượng Đế ngươi.”
Footnotes
- Lê-vi 25:11 kỷ niệm đặc biệt Nguyên văn, “năm Hoan hỉ.” Xem “Hoan hỉ” trong phần Giải Thích Từ Ngữ.
Lê-vi 25
Bản Dịch 2011
Năm Sa-bát
25 Chúa phán với Môi-se trên núi Si-nai, 2 “Hãy nói với dân I-sơ-ra-ên và bảo họ rằng: Khi các ngươi đã vào trong xứ Ta ban cho, các ngươi hãy để cho đất được nghỉ vào năm Sa-bát để tôn kính Chúa. 3 Ngươi sẽ canh tác ruộng đất mình trong sáu năm, ngươi sẽ trồng tỉa vườn nho mình trong sáu năm và thâu hoạch hoa màu, 4 nhưng đến năm thứ bảy, ngươi phải để đất được nghỉ, đó là năm Sa-bát để tôn kính Chúa. Ngươi sẽ không canh tác ruộng rẫy hay trồng tỉa vườn nho. 5 Ngươi sẽ không tổ chức việc gặt hoa màu mọc lên tự nhiên sau mùa gặt, và cũng không tổ chức việc hái trái của vườn nho không tỉa sửa. Ðó phải là một năm để đất nghỉ hoàn toàn. 6 Nhưng ngươi có thể được ăn những gì do đất tự nhiên sinh ra trong năm Sa-bát, ngươi và các tôi trai tớ gái của ngươi, những người làm thuê cho ngươi, và những kiều dân sống giữa các ngươi. 7 Súc vật của ngươi và các thú hoang sống trong đất ngươi được ăn mọi thứ hoa màu mọc lên tự nhiên trong đó.
Năm Hoan Hỉ
8 Ngươi hãy tính số năm theo đơn vị bảy Sa-bát, bảy lần bảy năm, vậy thời kỳ cho bảy Sa-bát của bảy năm là bốn mươi chín năm. 9 Các ngươi sẽ cho thổi kèn vang dậy vào ngày mười tháng bảy năm ấy, tức ngày lễ chuộc tội; các ngươi hãy thổi kèn vang lên trong khắp xứ. 10 Các ngươi hãy biệt riêng ra thánh năm thứ năm mươi và tuyên bố cho mọi người sống trong toàn xứ biết đó là năm toàn xá, để mọi người được hưởng tự do. Ðó sẽ làm năm hoan hỉ cho các ngươi. Ai nấy trong các ngươi sẽ được trở về với sản nghiệp mình; ai nấy trong các ngươi đều sẽ được trở về với gia đình mình. 11 Năm thứ năm mươi sẽ là năm hoan hỉ cho các ngươi. Các ngươi sẽ không gieo và không gặt hoa màu mọc lên tự nhiên, hoặc tổ chức việc hái trái trong những vườn nho không tỉa sửa, 12 vì đó là năm hoan hỉ, một năm thánh cho các ngươi. Các ngươi sẽ ăn những hoa màu do đất đai tự động sinh ra. 13 Vào năm thứ năm mươi, ai nấy trong các người sẽ trở về với sản nghiệp mình.
Mua Bán Ðất Ðai
14 Khi các ngươi bán thứ gì cho ai hoặc mua thứ gì từ tay người khác, chớ lường gạt nhau. 15 Khi mua đất của người khác, ngươi sẽ trả tiền tính theo số năm kể từ năm hoan hỉ; người bán cũng sẽ chỉ tính tiền theo số năm còn lại có thể thu hoạch hoa màu. 16 Nếu số năm còn nhiều, ngươi sẽ mua với giá cao; nếu số năm còn ít, ngươi sẽ mua với giá thấp; căn cứ vào số năm có thể thu hoạch hoa màu mà người ta bán cho ngươi. 17 Các ngươi chớ lường gạt nhau, nhưng phải kính sợ Ðức Chúa Trời, vì Ta là Chúa, Ðức Chúa Trời của các ngươi.
18 Các ngươi phải làm theo luật lệ Ta và trung tín vâng giữ mạng lịnh Ta, để các ngươi sẽ sống an toàn trong xứ. 19 Ðất sẽ sinh sản hoa màu. Các ngươi sẽ ăn no nê và sống an toàn trong xứ. 20 Có lẽ các ngươi sẽ thắc mắc, ‘Chúng tôi sẽ lấy gì mà ăn trong năm thứ bảy, nếu không gieo và không gặt hoa màu?’ 21 Ta sẽ truyền cho phước hạnh của Ta đến với các ngươi trong năm thứ sáu, để các ngươi được trúng mùa, và hoa màu sẽ đủ sống cho ba năm. 22 Khi các ngươi gieo trong năm thứ tám, các ngươi sẽ tiếp tục ăn hoa màu cũ; đến năm thứ chín, khi các ngươi thu hoạch hoa màu mới, các ngươi vẫn còn hoa màu cũ để ăn.
23 Các ngươi không được bán vĩnh viễn đất mình, vì đất là của Ta; đối với Ta các ngươi chỉ là những kiều dân và những kẻ tạm trú. 24 Trong toàn xứ các ngươi sẽ được quyền sở hữu, các ngươi phải cho nguyên chủ có quyền chuộc lại đất của họ.
25 Nếu có người bà con[a] nào của các ngươi lâm vào cảnh túng thiếu đến nỗi phải bán một phần đất của mình, thì người bà con nào gần nhất với người ấy phải đến và chuộc lại phần đất mà người bà con mình đã bán. 26 Nếu người bán đất không có bà con nào để chuộc lại miếng đất mình đã bán, nhưng chính đương sự sau đó được thịnh vượng và có đủ tiền chuộc lại miếng đất của mình, 27 thì người ấy phải căn cứ vào số năm kể từ khi bán, rồi tính ra số sai biệt để trả tiền lại cho người mình đã bán miếng đất; sau đó miếng đất được trả về cho đương sự. 28 Nhưng nếu đương sự không có đủ tiền để chuộc lại miếng đất ấy, miếng đất ấy vẫn thuộc quyền sở hữu của người mua cho đến năm hoan hỉ. Trong năm hoan hỉ, miếng đất ấy sẽ ra khỏi tay người mua và trở về với nguyên chủ.
29 Nếu người nào bán một căn nhà trong thành có tường thành bao bọc, người ấy có thời hạn một năm để chuộc lại căn nhà kể từ ngày bán. Quyền chuộc lại nhà có thời hạn một năm. 30 Nếu sau một năm trọn mà người bán không chuộc lại căn nhà, căn nhà ở trong thành có tường thành bao bọc ấy sẽ vĩnh viễn thuộc quyền sở hữu của người mua và dòng dõi người ấy; đến năm hoan hỉ, căn nhà ấy sẽ không ra khỏi quyền sở hữu của họ. 31 Nhưng những căn nhà trong các làng mạc không có tường thành bao bọc sẽ được xem như đồng trống; người ta có thể chuộc lại những căn nhà ấy; đến năm hoan hỉ những căn nhà ấy phải được trả về nguyên chủ.
32 Ðối với các thành của người Lê-vi, người Lê-vi luôn luôn có quyền chuộc lại căn nhà của họ tọa lạc trong các thành của họ. 33 Ai mua căn nhà của người Lê-vi trong các thành của họ thì phải trả nhà đó về nguyên chủ trong năm hoan hỉ, vì nhà của người Lê-vi là sản nghiệp của họ giữa dân I-sơ-ra-ên. 34 Các đồng ruộng chung quanh thành của họ sẽ không được phép bán đi, vì đó là sản nghiệp vĩnh viễn của họ.
Cách Ðối Xử với Người Nghèo
35 Nếu ngươi có anh chị em nào lâm vào cảnh túng thiếu, không nuôi sống mình được, đến nỗi phải nhờ vả đến ngươi, ngươi hãy giúp đỡ người ấy. Người ấy sẽ sống với ngươi và sẽ được đối đãi ít nữa cũng giống như một kiều dân hay một người tạm trú. 36 Ðặc biệt ngươi không được tính lãi hay lấy lời những gì ngươi cho người ấy vay, nhưng hãy kính sợ Chúa, để người ấy có thể sống với ngươi. 37 Ngươi không được tính lãi khi cho người ấy vay tiền, và không được lấy lời khi cho người ấy vay lương thực. 38 Ta là Chúa, Ðức Chúa Trời của các ngươi, Ðấng đã đem các ngươi ra khỏi đất Ai-cập, để ban cho các ngươi đất Ca-na-an, và để làm Ðức Chúa Trời của các ngươi.
39 Nếu anh chị em nào trong các ngươi nghèo khó đến độ phải bán chính mình để làm nô lệ cho ngươi, ngươi không được đối xử với người ấy như nô lệ. 40 Ngươi phải xem người ấy như người làm thuê hoặc như một kiều dân làm công. Người ấy sẽ làm việc cho ngươi đến năm hoan hỉ. 41 Bấy giờ người ấy và gia đình người ấy sẽ thoát ra khỏi quyền của ngươi; họ sẽ trở về với gia tộc của họ và với sản nghiệp của tổ tiên họ. 42 Vì họ là các tôi tớ Ta, những người Ta đã đem ra khỏi đất Ai-cập, nên ngươi không được bán họ như bán các nô lệ. 43 Ngươi chớ đối xử[b] với họ cách hà khắc, nhưng phải kính sợ Ðức Chúa Trời của ngươi.
44 Về những tôi trai tớ gái mà các ngươi có thể có, chúng sẽ do các dân sống chung quanh các ngươi cung cấp; các ngươi có thể mua các tôi trai tớ gái từ các dân ấy. 45 Các ngươi cũng có thể mua các tôi trai tớ gái từ những kiều dân sống giữa các ngươi, hoặc từ các con cái chúng sinh ra trong xứ các ngươi, và chúng có thể trở thành những người thuộc quyền sở hữu của các ngươi. 46 Các ngươi có thể để chúng lại làm di sản cho con cháu các ngươi. Con cháu các ngươi được quyền thừa hưởng chúng và có thể giữ chúng làm nô lệ mãi mãi. Các ngươi có thể giữ những người ấy làm nô lệ, nhưng về phần anh chị em các ngươi là người I-sơ-ra-ên, không ai được quyền đối xử với họ cách hà khắc.
47 Nếu một kiều dân hay một ngoại kiều ở giữa các ngươi trở nên giàu có, trong khi một người trong anh chị em các ngươi lại ra nghèo khó, đến nỗi phải bán chính mình cho kiều dân hay ngoại kiều đó, hoặc cho người nào trong gia đình của họ, 48 thì sau khi đã bán mình rồi, người ấy có quyền được chuộc lại. Bất cứ người nào trong các anh chị em người ấy đều có quyền chuộc người ấy lại; 49 chú hay bác của người ấy, hoặc con của chú hay bác người ấy đều có quyền chuộc người ấy lại, hoặc bất cứ người nào là bà con ruột thịt với người ấy đều có quyền chuộc người ấy lại, hoặc chính người ấy, khi có khả năng, người ấy có quyền chuộc lại chính mình. 50 Người ấy sẽ tính với người đã mua mình số năm kể từ khi người ấy đã bán mình cho đến năm hoan hỉ; giá bán sẽ căn cứ vào số năm mà tính; thời gian người ấy ở với chủ sẽ được tính theo thời giá trả công cho một người làm thuê. 51 Nếu số năm còn nhiều, người ấy phải trả số tiền chuộc tương xứng với số năm, theo giá người ấy đã được mua. 52 Nếu tính tới năm hoan hỉ mà số năm còn ít, thì cứ theo số năm ấy mà tính theo thời giá để trả tiền chuộc cho người đã mua mình. 53 Người ấy phải được chủ đối xử như một người đi làm thuê từng năm một, và các ngươi phải để ý, hầu chủ của người ấy không đối xử hà khắc với người ấy.
54 Nếu người ấy không được chuộc lại bằng một trong những cách trên, thì đến năm hoan hỉ, người ấy và các con cái người ấy sẽ được ra đi tự do. 55 Vì dân I-sơ-ra-ên là các tôi tớ Ta, tức những tôi tớ Ta đã đem ra khỏi đất Ai-cập. Ta là Chúa, Ðức Chúa Trời của các ngươi.
Footnotes
- Lê-vi 25:25 nt: anh em (tương tự cho cả sách)
- Lê-vi 25:43 nt: cai trị
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center
Copyright © 2011 by Bau Dang