Powszechność grzechu i potępienia

2 Nie masz zatem wymówki, ty, który osądzasz bliźniego. Potępiając jego, potępiasz przy tym siebie. Sam bowiem, jako sędzia, postępujesz jak on. ² A wiemy, że wyrok Boży na winnych takich czynów jest jak najbardziej słuszny. ³ Czy więc liczysz na to — ty, który potępiasz innych, a sam postępujesz tak samo — że unikniesz kary? ⁴ A może lekceważysz ogrom Bożej dobroci, powściągliwości i cierpliwości, nieświadom, że Jego dobroć zachęca cię^[a] do opamiętania?

⁵ Bo przecież stosownie do swego uporu i nieskruszonego serca ściągasz na siebie coraz większy gniew. Dosięgnie cię on w dniu gniewu i objawienia się sprawiedliwego sądu Boga, ⁶ który odpłaci każdemu stosownie do jego czynów. ⁷ Ci, którzy przez wytrwałość w dobrym czynie dążą do chwały, czci i nieśmiertelności, otrzymają życie wieczne. ⁸ Tych natomiast, którzy w imię własnego zysku odmawiają posłuszeństwa prawdzie, a oddają się niesprawiedliwości, czeka gniew i trwoga. ⁹ Ucisk i udręka dotknie duszę każdego człowieka popełniającego zło, najpierw Żyda, potem Greka. ¹⁰ Natomiast chwała, cześć i pokój czeka każdą osobę czyniącą dobro, najpierw Żyda, potem również Greka. ¹¹ Gdyż Bóg wszystkich ludzi traktuje jednakowo.

¹² Ci więc, którzy zgrzeszyli nie mając Prawa, poginą bez niego. Ci natomiast, którzy zgrzeszyli w ramach Prawa, będą przez nie osądzeni. ( ¹³ Gdyż nie ci, którzy słuchają Prawa, są sprawiedliwi u Boga, lecz ci, którzy je stosują, mogą liczyć na usprawiedliwienie. ¹⁴ Bo gdy poganie, nie mający Prawa, z natury czynią to, co Prawo nakazuje, to sami — choć Prawa nie mają — stanowią je dla siebie. ¹⁵ Dowodzą też, że czyn zgodny z Prawem pochodzi z tego, co mają wypisane w swych sercach. Poświadcza to ich sumienie oraz myśli, które ich oskarżają lub biorą w obronę). ¹⁶ [Ten sąd] dokona się w dniu, gdy, zgodnie z głoszoną przeze mnie dobrą nowiną, Bóg przez Chrystusa Jezusa osądzi ukryte sprawy ludzkie.

Prawo i podlegli Prawu

¹⁷ Jeżeli natomiast ty określasz się Żydem, znajdujesz oparcie w Prawie, szczycisz się Bogiem; ¹⁸ jeśli umiesz rozpoznać Jego wolę i pouczony przez Prawo wskazać to, co jest ważne; ¹⁹ jeśli masz przekonanie, że jesteś przewodnikiem niewidzących, światłem pogrążonych w mroku, ²⁰ wychowawcą niemądrych, nauczycielem ludzi nieświadomych rzeczy, człowiekiem znajdującym w Prawie wyraz wiedzy i prawdy — ²¹ jeśli więc ty pouczasz drugiego, dlaczego sam nie czerpiesz z tej wiedzy? Dlaczego głosisz, by nie kraść, a kradniesz? ²² Mówisz, by nie cudzołożyć, a cudzołożysz? Brzydzisz się bożkami, a rabujesz świątynie? ²³ Szczycisz się Prawem, a przez przekraczanie Prawa znieważasz Boga? ²⁴ Gdyż to z waszego powodu — jak czytamy — obraża się wśród pogan imię Boga.

²⁵ Obrzezanie bowiem ma znaczenie, jeżeli przestrzegasz Prawa. Jeśli natomiast łamiesz Prawo, twoje obrzezanie jest równoznaczne z jego brakiem. ²⁶ Jeśli z kolei nieobrzezani strzegą słusznych wymogów Prawa, to czy przy swym braku obrzezania nie zostaną potraktowani jako ci, którzy zostali mu poddani? ²⁷ Dlatego ten, kto po urodzeniu nie został obrzezany, a jednak przestrzega Prawa, będzie sądził ciebie, który pomimo znajomości litery Prawa oraz obrzezania, jesteś przestępcą Prawa.

²⁸ Żydem jest się właściwie nie przez to, co widać na zewnątrz. Również nie w tym, co widoczne na ciele, zamyka się sens obrzezania. ²⁹ Żydem jest się wewnątrz, a obrzezanie serca jest sprawą ducha, a nie litery. Taki człowiek zyska pochwałę nie u ludzi, lecz u Boga.